Edebiyatımızda şair ve yazarların ortaya koyduğu eserleri kadar, taşıdıkları kedi sevgisi de her zaman ilgi odağı oldu. Usta kalemler arasında yer alan Nazım Hikmet, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tomris Uyar, Orhan Veli Kanık, Peyami Safa, Metin Altıok, Oktay Rifat, Behçet Necatigil, Hilmi Yavuz, Ece Ayhan, Melih Cevdet Anday, Necip Fazıl Kısakürek, Nilgün Marmara, Haydar Ergülen ve diğer bir nice isim… Dünya Kediler Günü öncesinde edebiyatımızdaki pati seslerini derledik… 17 Şubat Dünya Kediler Günü nedir ve nasıl kutlanır? Namık Kemal FOTO: AA NAMIK KEMAL Kedimi fare-i idbar yedi Ah kedi, vah kedi! Nazım Hikmet Ran/FOTO: AA NAZIM HİKMET Tekir kedim beni sever mi? Bilmem. Ben kedimi severim Nurullah Ataç/FOTO: AA NURULLAH ATAÇ Herkes sevsin demeyeceğim ama ben kedi sevmeyenlerle anlaşamam. Necip Fazıl Kısakürek/FOTO: AA NECİP FAZIL KISAKÜREK Kedim, ayak ucumda büzülmüş uyumakta; İplik iplik sarıyor sükûtu bir yumakta, Harıl harıl, hırıl hırıl… Oktay Rifat Horozcu OKTAY RİFAT Kedi Hısım akraba karşıda Gece yatısına gitse ya Gidemiyor Konu komşuya bile zor Kedisi var Kediye bakıyor Orhan Veli Kanık/FOTO: AA ORHAN VELİ KANIK Bir erkek kediyle bir parça ciğer; Dünyadan bütün beklediği. Ne iyi! Peyami Safa/FOTO: AA PEYAMİ SAFA “İnsan hayvanların en çok düşüneni, çünkü en aptalıdır. Düşünmek aptallıktan kurtulmak için değil midir? Hayvanların buna ihtiyacı yoktur. Ben kedimden daha aptalım, işte masamın üstünde bir sürü kitap. Okuyorum, okuyorum da gene kedim kadar öğrenemiyorum. Kedim her şeyi anlar ve eminim ki benden daha çok şey biliyor.” Refik Halid Karay REFİK HALİD KARAY: Benden fazla yer, eli yüzü silinir, tekrar benimle odama çıkardı, canım kadar severdim. Ahmet Hamdi Tanpınar AHMET HAMDİ TANPINAR Ahmet Hamdi Tanpınar’ın kucağındaki o meşhur kara kedi… Selim İleri, İffet Hanım’ı (?) referans göstererek kedi hakkında şu bilgileri veriyor: Kedinin ismi “Haydut” Simsiyah tüyleri ve yemyeşil gözleri varmış. İsminin aksine uysal bir kediymiş… (Erdi Demir) HİLMİ YAVUZ Dünyanın bütün kedileri “Hil[miyav]uz” diye bağırır… Tan Oral TAN ORAL Benim de her zaman bir kedim olmuştur. Daha doğru bir deyişle her zaman bir kedi tarafından seçilmişimdir. Tevfik Fikret/FOTO: AA TEVFİK FİKRET Zerrişte, bu ismiydi onun, sanki haberdâr Uğrun kederimden Yaltaklanır, atlar, sürünür, okşatır, okşar (Zerrişte şiirinden) ECE AYHAN Bakışsız bir kedi kara Gelir dalgın bir cambaz. Geç saatlerin denizinden. Üfler lambayı. Uzanır ağladığım yanıma. Danyal yalvaç için. Aşağıda bir kör kadın. Hısım. Sayıklar bir dilde bilmediğim. Göğsünde ağır bir kelebek. İçinde kırık çekmeceler. İçer içki Üzünç Teyze tavan arasında. İşler gergef. İnsancıl okullardan kovgun. Geçer sokaktan bakışsız bir Kedi Kara. Çuvalında yeni ölmüş bir çocuk. Kanatları sığmamış. Bağırır Eskici Dede. Bir korsan gemisi! girmiş körfeze. METİN ALTIOK Kaç zamandır inatla bir sevdayı sürerim, Bilinmedik yüzünde balkıyan sis peçesi. Yolları ezberden ben hep ona giderim, İçimde düğüm düğüm bir bozlak cerbezesi. Sahi o bozlağı ben ilk nerde duymuştum? Ben ki çağ dışı bir uyumsuzluk delisi, Kendi ipimi belki kendim çekerim. Gölgeme dadanmış bir tuhaf güz kedisi, Her yere peşimden onu da sürüklerim. Sahi o kediyi ben ilk nerde görmüştüm? Durmadan garlara garajlara düşerim, Gayri bilmem ne olur size kalmış gerisi. Adıma arasıra törenle mum dikerim, Ölümüme gönülden bir merhaba yenisi. Sahi o ölümü ben ilk nerde ölmüştüm? Tomris Uyar TOMRİS UYAR Çocukluktan bu yaşıma kadar içli dışlı olduğum kediler bana değişik sevgi türlerini öğrettiler. Melih Cevdet Anday/FOTO: AA MELİH CEVDET ANDAY Kediler şiiri Çocuklar uyanır geceleyin Bir şey ararlar karanlıkta Uyanır kadınlar geceleyin Yüzük takarlar karanlıkta Geceleyin kediler uyanır Bize bakarlar karanlıkta HALİD ZİYA UŞAKLIGİL Bu mini yaratığın eşsiz bir sanat duygusuna sahip olduğuna inanmıştım. Ahmet Rasim/FOTO: AA AHMET RASİM Kedisinin ölümü, kayboluşu üzerine ağlayanları bilirim. Nilgün Marmara NİLGÜN MARMARA Kedi… Göz önünde yitip giden bu su dolu kürede, bahçesini bulamıyor, suyun gözünü bulamıyor, ıslak kedi kendi ölümünün gölünde, gırtlağa dek su ve bulamıyor başı sonu, çevrimi kapatmak için bir lokma çocukluğun üzerine. Yüreğinin belleği yerinde kocaman bir boşluk kürede. Tırmanmış düz duvara sessizce bekliyor, yeraltında, göküstünde olmamanın ivmesini hesaplıyor, avluda büyüklenme huzurunu erteleyen çocuklar adına… KEMAL BURKAY Gülümse Hadi gülümse bulutlar gitsin İşçiler iyi çalışsın, gülümse Yoksa ben nasıl yenilenirim Belki şehre bir film gelir Bir güzel orman olur yazılarda İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse. Sazlarım vardı, ırmaklarım vardı çok Çakıltaşlarım vardı benim Ama sen başkasın anlıyor musun Tut ki karnım acıktı, anneme küstüm Tüm şehir bana küskün Bir kedim bile yok anlıyor musun İklim değişir, Akdeniz olur, gülümse. Bilge Karasu BİLGE KARASU Kedi, kendi istediği zaman sokulur size, canı istemiyorsa çağrılarınızı karşılıksız bırakır. Cahit Sıtkı Tarancı/FOTO: AA CAHİT SITKI TARANCI Damlarda Mercan’ları, Pamuk’ları, Topbeyazlar’ı, Boncuk’ları, Sarıpapa’ları aramaktan kendimi alamadım. Enis Batur ENİS BATUR Yazarların kedili sayfalarından kimbilir kaç bin sayfalık bir antoloji hazırlanırdı, bunu bilmek güç. Lale Müldür FOTA: AA LALE MÜLDÜR “Kedim beni kapıda karşılıyor ve bir anda kucağıma zıplıyor, üç gün boyunca ağlıyor ve sürekli kucağımda oturuyor. Ona, her seferinde ‘Seni bir daha bırakmayacağım Noela’ diyorum ama yine de bırakmak zorunda kalıyorum. Kedimi başkasına emanet edip, seyahatlere çıktığım için kendimi çok suçluyorum. Artık onu bir daha evde bırakıp, başka bir yere gidemeyeceğime dair kendime söz verdim çünkü son gittiğim zaman bana olan özlemini, çok acı bir şekilde gösterdi. Onun için bir daha onu bırakmayacağım veya yanımda götüreceğim.” Hasan Âli Yücel HASAN ÂLİ YÜCEL Bu güzel dışlı, bu çekici görünüşlü mahlûk ne kadar çok sevilir. Haydar Ergülen HAYDAR ERGÜLEN Ben kedi deyince tekir anlarım, hani şu sokak kedileri halkından olan. Hulki Aktunç HULKİ AKTUNÇ Odada her şeyi açıklayan kediydi. Kedidir gece bile. Enine yürür. Hüseyin Rahmi Gürpınar/FOTO: AA HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR Ölümlerinde birini ‘zâyi’ etmiş gibi bazen ağladığımız vâki değil midir? İbrahim Alâettin Gövsa İBRAHİM ALÂATTİN GÖVSA Menevişli yumuşak gözleriyle toparlacık kafası ve pembe burnu ile bir kedinin suratı, bıyıklarına rağmen erkekten fazla kadına benzer Muazzez Tahsin Berkand MUAZZEZ TAHSİN BERKAND Ne kadar acele bir işim olursa olsun, onun önüne yiyeceğini vermeden ve siyah kadife başını okşamadan geçip gidemezdim. Nahit Sırrı Örik NAHİT SIRRI ÖRİK O derece güzel bakışı öyle tatlıydı ki kalbimin küçük yerine o anda derhal sahip oldu. Behçet Necatigil BEHÇET NECATİGİL Evlerde hapis kediler Yalnız nedir söyledikleri Okşarsınız Kenara çekilirler. ASAF HALET ÇELEBİ Kediler en iyi dostum olmuşlardır ve hiç canımı sıkmamışlardır. Gökhan Akçura'nın edebiyat ve kedi ilişkisi üzerine ayrıntılı bir çalışması
News
